Μαθήματα που (δεν) λάβαμε από την τραγωδία των Τεμπών

Του Αργύρη Αργυριάδη
Δικηγόρου
www.argiriadis.gr

Πολλές είναι οι φορές που ένα γεγονός συνταράσσει το πανελλήνιο. Ελάχιστες, όμως, που ο ατομικός πόνος μετατρέπεται σε «συλλογικό». Η απόγνωση και η θλίψη μετατρέπεται σε κοινό αίσθημα. Στη θλιβερή πρώτη επέτειο της τραγωδίας των Τεμπών, πολλοί βιώσαμε αυτό το αίσθημα. Η νεανική ηλικία των θυμάτων, ο τρόπος θανάτου τους, η παταγώδης αποτυχία του κράτους να οργανώσει ασφαλείς σιδηροδρομικές μεταφορές, η υπερχειλίζουσα λαμογιά που αναδύθηκε μέσα από τις καμένες λαμαρίνες των τρένων που θύμισαν αμαρτωλές συμβάσεις, η έλλειψη ατομικής ευθύνης και ενσυναίσθησης ανθρώπων στους οποίους ανατέθηκε κομβικός ρόλος (υπηρεσιακός, επιχειρησιακός, πολιτικός ή άλλος), η προσπάθεια μετάθεσης ευθυνών και η συλλογική αποτυχία ενός ανερμάτιστου πολιτικού συστήματος συνάρθρωσαν ένα παλλαϊκό αίτημα που μάλλον θα μείνει ευχή («ποτέ ξανά»), ενώ την ίδια ώρα συνέβαλλαν στην απαιτούμενη συλλογική αυτογνωσία που προϋποθέτει το «συλλογικό πένθος».
Το τελευταίο δεν είναι μόνο μία «ψυχική πληγή» – για ανθρώπους μάλιστα που δεν γνωρίζαμε προσωπικά – αλλά και μία εσωτερική διεργασία, ένας «θεραπευτικός πόνος» που μας επιτρέπει να βιώσουμε ένα διαφορετικό εύρος συναισθημάτων. Το ατομικό πένθος συνοδεύεται πάντα από έντονη θλίψη, άγχος, ανησυχία, φόβο, απογοήτευση, θυμό. Το συλλογικό πένθος προϋποθέτει αυτά και ακόμη περισσότερα. Απαιτεί να χυθεί άπλετο φως στις αιτίες του δυστυχήματος, να τιμωρηθούν οι υπαίτιοι, να δημιουργηθούν οι αναγκαίες και ικανές συνθήκες να μην ξαναϋπάρξουν τέτοιες τραγωδίες και κυρίως να διαψευσθεί η αίσθηση ότι είμαστε πολίτες ενός αποτυχημένου κράτους (failed state). Ότι δεν βιώνουμε συνθήκες συλλογικής αποτυχίας. Ότι κάτι καλύτερο μπορούμε να προσδοκούμε στο μέλλον…
Πόσα από τα ανωτέρω αντιλήφθηκαν οι πολιτικοί ταγοί μας όταν συμμετείχαν στην πορεία για τα Τέμπη βγάζοντας, χαμογελαστοί, φωτογραφίες μεταξύ τους;
Πόσα από τα ανωτέρω αντελήφθησαν τα εργατικά συνδικάτα όταν μπέρδεψαν το κεντρικό μήνυμα προβάλλοντας σχεδόν αποκλειστικά στενά συντεχνιακά αιτήματά τους καλώντας τον κόσμο σε απεργία;
Πόσα από τα ανωτέρω αντιλαμβάνεται η κυβέρνηση όταν συνομολογεί ότι υπάρχουν κενά και παραλείψεις στη μέχρι τώρα ανακριτική πορεία της υπόθεσης και θα χρειαστούν περαιτέρω έρευνες και εξειδικευμένες εξετάσεις σε εργαστήρια του εξωτερικού; (άλλη μια απόδειξη «αποτυχημένου κράτους» ότι δεν υπάρχουν αντίστοιχα «εξειδικευμένα εργαστήρια» στη χώρα μας).
Πόσα από τα ανωτέρω αντιλαμβάνεται το πολιτικό προσωπικό, συλλήβδην, όταν ένα χρόνο μετά το έγκλημα των Τεμπών, ο ΟΣΕ παραμένει υποστελεχωμένος (λείπουν τα 2/3 των οργανικών θέσεων !!!) και η απαιτούμενη τεχνολογία ασφαλείας δεν έχει εγκατασταθεί σε όλους τους συρμούς και στο σιδηροδρομικό δίκτυο;
Στο πλαίσιο του «συλλογικού πένθους» ενίοτε ο θυμός γίνεται οργή. Ουδείς πρέπει να το λησμονήσει…