Σύλλογος Νεανικής Δημοσιογραφίας «Τύπος και Ουσία»

Ο Σύλλογος Νεανικής Δημοσιογραφίας «Τύπος και Ουσία» ιδρύθηκε την 1η Μαρτίου του 2012, στη μνήμη του δημοσιογράφου Λευτέρη Δασκαλάκη, του οποίου και το όνομα φέρει.
Κύριος σκοπός του Συλλόγου ήταν εξαρχής η προώθηση της ιδέας του μαθητικού εντύπου ως μέσου έκφρασης της νεολαίας και η ανάδειξή του ως κύριου εκπαιδευτικού εργαλείου για τα σχολεία. Διαχρονικά, διαπιστώνουμε ότι αποτελεί έναν μοναδικό χώρο καταγραφής των μαθητικών απόψεων και αποτύπωσης της μαθητικής δημιουργίας στο πεδίο του δημόσιου λόγου και της δημόσιας επικοινωνίας.
Παράλληλα, συνεργάζεται με όλους τους φορείς μαθητικής έκφρασης, όπως είναι η «Κάμερα Ζιζάνιο» στο χώρο του μαθητικού κινηματογράφου και η Επιστημονική Επιτροπή του Ελληνικού Σχολικού Ραδιοφώνου των οποίων τις δράσεις προβάλλει μέσω της έκδοσης «Τα Κρητηκόπουλα».

Κεντρική δράση αποτέλεσε εξαρχής η υλοποίηση του Διαγωνισμού Δημοσιογραφικών Δεξιοτήτων σε συνεργασία με τους Συλλόγους Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης και τις Ε.Λ.Μ.Ε. της Κρήτης. Μία σχετική επιστολή στην αρχή κάθε σχολικού έτους ενημερώνει τους εκπαιδευτικούς των σχολείων και καλεί τους μαθητές Δημοτικών, Γυμνασίων και Λυκείων να αποστείλουν τις εργασίες τους, οι οποίες στη συνέχεια αξιολογούνται και επιβραβεύονται.
Οι κατηγορίες του Διαγωνισμού είναι:
Α) Εντύπου
Β)Ρεπορτάζ-φωτορεπορτάζ
Γ) Συνέντευξης
Δ) Άρθρου
Ε) Σκίτσου-γελοιογραφίας
Από το 2012 έως το 2014 ο διαγωνισμός διεξαγόταν στα σχολεία του νομού Ηρακλείου και από το σχολικό έτος 2014-2015 επεκτάθηκε και στους τέσσερις νομούς της Κρήτης.
Επικεφαλής της Κριτικής Επιτροπής είναι ο πανεπιστημιακός, φιλόλογος-ιστορικός Αντώνης Σανουδάκης και σταθερά μέλη της , η δημοσιογράφος Ελένη Βακεθιανάκη, ο δάσκαλος – ιστορικός ερευνητής Γιώργος Πιτσιτάκης και ο γράφων ως εκπρόσωπος του Συλλόγου. Η Επιτροπή πλαισιώνεται κάθε χρόνο και από πρόσωπα των οποίων η παρουσία συνδέεται με τη μαθητική δημοσιογραφία ή την ευρύτερη πνευματική κίνηση της Κρήτης.
Οι εκδηλώσεις παρουσίασης – βράβευσης των μαθητικών εργασιών χαρακτηρίζονται από μεγάλη πρωτοτυπία και έναν πρωτόγνωρο ενθουσιασμό των μαθητών, αποτέλεσμα της συνάντησης με τους συμμαθητές τους από άλλα σχολεία και κυρίως από τη δυνατότητα που τους δίνεται να επικοινωνήσουν με τις δημιουργίες τους πέρα από τον στενό χώρο του σχολείου τους.
Αποτέλεσμα αυτής της επτάχρονης σχέσης του Συλλόγου με τους εκπαιδευτικούς και τους μαθητές της Κρήτης, είναι και το έντυπο που κρατάτε σήμερα στα χέρια σας. Ονομάζεται «Τα Κρητικόπουλα», αναβιώνοντας -στον πληθυντικό αριθμό- το πρώτο διασχολικό έντυπο της Κρήτης, που εκδόθηκε σε 6 τεύχη κατά το σχολικό έτος 1935-36, και του οποίου η έκδοση διακόπηκε λόγω της δικτατορίας του Μεταξά.
Αισιοδοξούμε η έκδοση αυτή να πραγματοποιείται σε ετήσια βάση και να αποτελέσει έναν σταθερό έντυπο χώρο ανάδειξης της μαθητικής δημοσιογραφίας, όχι μόνο στην Κρήτη, αλλά να αποτελέσει παράδειγμα και για άλλες γεωγραφικές ενότητες της Ελλάδας.
Μεσοπρόθεσμοι στόχοι του Συλλόγου είναι:
Α) Η δημιουργία ενός δικτυακού χώρου που θα φιλοξενεί την ιστορία και την ετήσια παραγωγή της μαθητικής δημιουργίας στο σύνολό της, ανά νομό και ανά σχολική χρονιά.
Β) Η ίδρυση του Κέντρου Νεανικής Δημοσιογραφίας, όπου θα εκτίθενται τα έντυπα και θα πραγματοποιούνται εργαστήρια δημόσιου λόγου και γραφής για τους μαθητές.
Οι προσπάθειες της μαθητικής έκφρασης υποστηρίζονταν και από την εκπομπή «Έκτη Βάρδια» που μεταδιδόταν από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς «Studio 19-101.9FM» και «Κόκκινο Κρήτης 88.4 FM» του Ηρακλείου και φιλοξενούσε μαθητές και εκπαιδευτικούς που παρουσίαζαν τις δημοσιογραφικές δράσεις των σχολείων τους.
Μετά από 9 σχολικά έτη, θεωρούμε ότι οι προσπάθειες του Συλλόγου έχουν συμβάλλει αποφασιστικά στη διάδοση της ιδέας του μαθητικού εντύπου στην Κρήτη και στην αύξηση των εκδιδόμενων μαθητικών εφημερίδων, συμπέρασμα που εξάγεται πολύ εύκολα, αν κάποιος μελετήσει και συγκρίνει τα στατιστικά στοιχεία που προκύπτουν από τις ετήσιες συμμετοχές ανά βαθμίδα και νομό, και που υπάρχουν κωδικοποιημένα στο αρχείο του Διαγωνισμού Δημοσιογραφικών Δεξιοτήτων(Κρήτης).
Στην προσπάθειά μας για τη σύγχρονη καταγραφή και ανάδειξη του μαθητικού τύπου, σημαντικό ρόλο έχουν διαδραματίσει οι ιστορικές έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί από σημαντικούς ερευνητές όπως ο Κώστας Τσικνάκης, η Αγγελική Πανοπούλου, η Οντέτ Βαρόν-Βασαρ και η Μάρθα Καρποζήλου(«Ελληνικός Νεανικός Τύπος» κατά τον 20ο αιώνα) καθώς και τοπικοί ιστορικοί ερευνητές όπως ο Γιώργος Πιτσιτάκης(Ιστορικό Αρχείο-Χανιά) και η Μαρία Σεργάκη (τέως Προϊσταμένη Γ.Α.Κ. Νομού Λασιθίου).
Τέλος, αξίζει να αναφέρουμε τη συνέκδοση του πρώτου διηγήματος του Εμμανουήλ Κριαρά με την εφημερίδα «Χανιώτικα Νέα», το οποίο βρέθηκε στο νεανικό περιοδικό «Αυγερινός» (Χανιά, 1924) και προσφέρθηκε δωρεάν στους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που βραβεύτηκαν και στα σχολεία που συμμετείχαν στον 1ο Παγκρήτιο Διαγωνισμό (2015).

Γιώργος Δασκαλάκης
Εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής Εκπρόσωπος τύπου του Συλλόγου Νεανικής Δημοσιογραφίας «Τύπος και Ουσία»