Ψυχολογικές επιπτώσεις του σεισμού σε παιδιά και εφήβους – Γράφει η Στελίνα Αντουλινάκη, Ψυχολόγος, MSc. Παιδοψυχολόγος
Οι φυσικές καταστροφές, όπως ένας μεγάλος σεισμός πέρα από τις υλικές ζημιές, επηρεάζουν και την ψυχική υγεία όλων των ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων και των μικρότερων ηλικιών. Τόσο τα παιδιά που βρίσκονται στην προσχολική (1-5 ετών) και παιδική ηλικία (6-11ετών), όσο και στην εφηβεία (12-18 ετών) επηρεάζονται από τέτοια γεγονότα, αλλά αντιδρούν με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με το στάδιο της ανάπτυξής τους. Ωστόσο, πέρα από την ηλικία, ο τρόπος που συνέβη το συμβάν και η ανταπόκριση των γονέων είναι ζωτικής σημασίας για την ψυχολογία του παιδιού.
Mια τέτοια καταστροφή συνήθως συνοδεύεται από ποικιλία ψυχολογικών, συναισθηματικών, συμπεριφορικών και φυσιολογικών αποκρίσεων. Πολλά παιδιά εμφανίζουν άγχος, φόβο και σωματικά συμπτώματα από το στρεσσογόνο συμβάν. Προβλήματα στον ύπνο και εφιάλτες ή όνειρα που σχετίζονται με το γεγονός είναι επίσης πολύ πιθανό να παρουσιαστούν, ενώ συχνά αναδύονται συναισθηματικές δυσκολίες και συμπεριφορές συνήθως αδικαιολόγητες. Τα παιδιά μπορεί να εμφανίσουν άγχος αποχωρισμού ή να παρουσιάσουν συμπεριφορά που δε συνάδει με την ηλικία τους.
Πιο συγκεκριμένα, μια τέτοια κατάσταση έχει ως αποτέλεσμα, στα παιδιά προσχολικής ηλικίας, έντονη ευερεθιστότητα, ανυπακοή στους γονείς και προσκόλληση σε αυτούς, φόβο για το σκοτάδι, πιπίλισμα του αντίχειρα, νυχτερινή εννούρηση, γαστρεντερικά προβλήματα και ζητήματα διατροφής.
Στην παιδική ηλικία ενδέχεται να παρουσιάσουν κυρίως πονοκεφάλους, στομαχόπονους, ναυτίες και προβλήματα στον ύπνο. Δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν και να ανταποκριθούν σε σχολικές υποχρεώσεις και δραστηριότητες που στο παρελθόν τους άρεσαν, ενώ συχνά γίνονται επιθετικά. Ίσως να αρνούνται να πάνε σχολείο και να απομονώνονται. Τα παιδιά σε αυτήν την ηλικία αναζητούν την προσοχή των γονέων τους, οπότε δεν αποκλείεται να εμφανίσουν έντονο ανταγωνισμό με τα αδέρφια τους για να την κερδίσουν.
Οι έφηβοι κάνουν παράπονα για σωματικά συμπτώματα, διάχυτους πόνους και εξανθήματα, γαστρεντερικά προβλήματα και δυσκολίες σχετικές με τη διατροφή και τον ύπνο. Πολλοί, επιδιώκουν την ανεξαρτησία από τους γονείς τους και έχουν μια τάση ανυπακοής στους οικογενειακούς και σχολικούς κανόνες, ενώ μπορεί να εμφανίσουν προβλήματα και στις σχέσεις τους (αδέρφια, φίλοι).
Καθοριστικής σημασίας είναι η συμπεριφορά των γονέων για ένα παιδί, όταν έρχεται αντιμέτωπο με ένα τέτοιο καταστροφικό συμβάν!
Οι γονείς, λοιπόν είναι σημαντικό να είναι εκεί, να δίνουν την απαραίτητη προσοχή στα παιδιά τους, να τα εμψυχώνουν και να τα βοηθούν να εκφράσουν ακόμη και τα πιο βαθιά τους συναισθήματα, να απαντούν σε ερωτήσεις και να εξηγούν δίνοντας πληροφορίες ανάλογα με την ηλικία των παιδιών. Το παιχνίδι για τα πιο μικρά παιδιά και η συζήτηση, για τα μεγαλύτερα, αποτελούν τρόπους έκφρασης που θα τα βοηθήσουν σιγά σιγά να αποφορτιστούν και έτσι θα καταφέρουν να ανακουφιστούν από τα αρνητικά συναισθήματα, που σχετίζονται με το σεισμό.
*Θέλοντας και εγώ με την σειρά μου να βοηθήσω με κάποιο τρόπο και να στηρίξω τους συνανθρώπους μας που βιώνουν την έντονη σεισμική δραστηριότητα στο Νομό Ηρακλείου Κρήτης, παρέχω δωρεάν τηλεφωνική ψυχολογική υποστήριξη σε όσους έχουν ανάγκη.
Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μου, στέλνοντας μήνυμα στη σελίδα μου στο Facebook: Ψυχολόγος, MSc. Παιδοψυχολόγος – Στελίνα Αντουλινάκη
Εύχομαι καλή δύναμη σε όλους !
