Έπειτα από διαδικασία διεξοδικού διαλόγου, το Δημοτικό Συμβούλιο Ηρακλείου υπερψήφισε κατά πλειοψηφία τον προϋπολογισμό 2025 που εισηγήθηκε η Δημοτική Αρχή.
Ο Δήμαρχος Ηρακλείου Αλέξης Καλοκαιρινός ξεκίνησε την εισήγησή του ευχαριστώντας τον Αντιδήμαρχο Οικονομικών & Ανάπτυξης της Τοπικής Οικονομίας Γιώργο Αγριμανάκη για «την προσπάθεια και την κατάληξή της, τους Αντιδημάρχους, την Οικονομική Υπηρεσία ιδιαίτερα αλλά και τις άλλες Υπηρεσίες που υποστηρίζουν τις δραστηριότητες οι οποίες πολιτικά απεικονίζονται στο σχήμα της Δημοτικής Αρχής» και επεσήμανε ότι είναι ο πρώτος προϋπολογισμός από το 2019 ο οποίος έρχεται στην ώρα του, αλλά και ο δεύτερος που καταρτίζει η Δημοτική Αρχή μέσα σε οκτώ μήνες.
Αναφερόμενος στην ουσία και το πραγματικό ύψος του προϋπολογισμού, ο Αλέξης Καλοκαιρινός τόνισε ότι αυτό βρίσκεται στο ύψος των 257,4 εκατ. ευρώ και ότι αν «απηχούσε μια πραγματικότητα τόσο στο σκέλος των εσόδων, όσο και στο σκέλος των δαπανών θα έπρεπε να ήμασταν ένας πάρα πολύ ευτυχής Δήμος ο οποίος μπορεί να επιτελέσει έργο σχεδόν 260 εκατ. ευρώ μέσα σε ένα χρόνο. Αλλά αυτό δεν ισχύει, γιατί περίπου 100 εκατ. ευρώ είναι οφειλές Παρελθόντων Οικονομικών Ετών προς τον Δήμο. Οι οποίες γίνονται αντικείμενο μιας ειδικής διαχείρισης από την ίδια την Κυβέρνηση, η οποία, ακριβώς επειδή προεξοφλεί ότι δεν πρόκειται μέσα σε ένα χρόνο να εισπράξουμε ούτε καν ένα ικανό κλάσμα αυτού που δεν εισπράχθηκε επί δεκαετίες, διότι είναι μια πληγή δεκαετιών αυτή, προβλέπει την εγγραφή του μεγαλύτερου μέρους του ποσού, στη δική μας περίπτωση 99,4 εκατ. ευρώ, και στο σκέλος των δαπανών. Φυσικά δεν πρόκειται για δαπάνη. Αλλά εγγράφεται εκεί υποχρεωτικά και στην πραγματικότητα περιορίζει την δυνατότητα του Δήμου να διαθέσει πόρους. Διότι δεν υπάρχουν οι πόροι αυτοί. Συνεπώς η καθαρή θέση του Δήμου δεν είναι 257 εκατ. είναι 157 εκατ. ευρώ».
Ο Δήμαρχος Ηρακλείου επεσήμανε ότι αποτελεί στόχο της Δημοτικής Αρχής να γίνει «ξεκαθάρισμα» σε αυτή την κατηγορία των οφειλών. Να βρεθούν δηλαδή τα ποσά που πρέπει να διαγραφούν, όπως για παράδειγμα πρόστιμα αυθαιρέτων που έχουν τακτοποιηθεί και συνεπώς δεν οφείλονται στο Δήμο.
Τόνισε επίσης ότι επειδή ο προϋπολογισμός έτσι όπως επιβάλλεται να καταρτιστεί είναι δυσανάγνωστος, η υποχρέωση της Δημοτικής Αρχής είναι να τον «μεταφράσει» διότι «Όλοι πρέπει να γνωρίζουν, πρώτοι από όλους οι παρόντες Σύμβουλοι, το Δημοτικό Συμβούλιο, το κορυφαίο συλλογικό όργανο του Δήμου, αλλά και δι ημών και ευθέως οι Δημότες, ποια είναι η πραγματική εικόνα».
Ο Αλέξης Καλοκαιρινός αναφέρθηκε σε συγκριτικά στοιχεία προϋπολογισμών προηγούμενων ετών, σε αποκλίσεις που παρουσιάζονται σε διάφορες νευραλγικές κατηγορίες, όπως τα έργα, όπου η πραγματοποίηση δεν φτάνει στο 30%, τονίζοντας: «Οι δύο κύριες υστερήσεις, αφενός αυτό το αδρανές βάρος των ΠΟΕ, αφετέρου η απόκλιση των εκτάκτων εσόδων που βασικά αφορά σε χρηματοδοτήσεις οδηγεί σε μια καθαρή θέση που βρίσκεται περίπου στο 60% του εμφανιζόμενου προϋπολογισμού και σε μια πραγματοποίηση η οποία είναι κάτω από 60%. Το αποτέλεσμα βεβαίως είναι αυτό από το οποίο ξεκινήσαμε. Έχεις περίπου 250 εκατ., τελικά η πραγματική σου δραστηριότητα ισοσκελίζεται λίγο κάτω από τα 100 εκατ. ή λίγο κάτω από το 1/3 του προϋπολογισμού. Συνεπώς έχουμε δύο προκλήσεις. Η μια είναι να ξεκαθαρίσουμε το τοπίο των ΠΟΕ, η άλλη είναι να βελτιώσουμε – και αυτό δεν θα γίνει από την μία μέρα στην άλλη και δεν θα γίνει με μεγάλα άλματα γιατί είμαστε ρεαλιστές – τις απορροφήσεις των διαθέσιμων Ευρωπαϊκών κονδυλίων».
Ο Δήμαρχος Ηρακλείου δε παρέλειψε να αναφερθεί και στους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ) που αποτελούν βασικό έσοδο της Αυτοδιοίκησης και οι οποίοι το 2018 ήταν 33,3 εκατ. ευρώ, κατακρημνίστηκαν το 2019 σε κάτω από 20 εκατ. και σήμερα ανέρχονται στα 28,2 εκατ. ευρώ. 5,2 εκατ. δηλαδή χαμηλότερα απ’ ό,τι το 2018, τονίζοντας: «Αντιλαμβάνεται λοιπόν κανείς πόση είναι, όχι η υστέρηση, αλλά η στέρηση πόρων η οποία είναι απολύτως αδικαιολόγητη από την πλευρά της κεντρικής κυβέρνησης, όταν μάλιστα οι δήμοι επωμίζονται όλο και μεγαλύτερα καθήκοντα, όλο και περισσότερες αρμοδιότητες».
Ο Αλέξης Καλοκαιρινός υπενθύμισε ότι η Δημοτική Αρχή δεν προχώρησε σε αύξηση των Δημοτικών Τελών, ανέφερε ότι η εισπραξιμότητα κινείται σε πολύ καλύτερα επίπεδα από άλλες χρονιές, γεγονός που δείχνει μια τάση για την αύξηση της αποτελεσματικότητας σε επίπεδο οικονομικής λειτουργίας και στάθηκε ιδιαίτερα στο επενδυτικό κομμάτι, λέγοντας: «Κάνοντας μετάφραση και πάλι, αλλά η μετάφραση στη συγκεκριμένη περίπτωση του προϋπολογισμού είναι η πρώτη γλώσσα, η γλώσσα-πηγή γιατί έχει να κάνει με τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουμε. Έχει να κάνει με τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη διαχείριση και τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να κατευθύνουμε τους πόρους μας σε συγκεκριμένες δράσεις».
Στο πνεύμα αυτό, ο Δήμαρχος Ηρακλείου αναφέρθηκε στο κεφάλαιο των οδικών έργων, όπου το κύριο έργο της οδοποιίας υπερβαίνει τα 6 εκατ. ευρώ, μαζί με αυτό των υπερυψωμένων διαβάσεων υπερβαίνει τα 7 εκατ. και αν προστεθούν εργαλεία όπως η αστική στάθμευση μαζί με τις έξυπνες διαβάσεις πεζών, τους αισθητήρες κίνησης για τη διαχείριση κυκλοφορίας, κ.α. του smart city, καθώς και η βιώσιμη μικροκινητικότητα που έχει να κάνει με τα ποδήλατα και πολύ σύντομα θα τεθεί σε χρήση, προσεγγίζει τα 10 εκατ. ευρώ.
Αναφερόμενος σε αναπλάσεις, ο Αλέξης Καλοκαιρινός τόνισε ότι η συνολική στόχευση υπερβαίνει τα 12 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνει το Πάρκο Ερυθραίας, την πλατεία Ελευθερίας, την οδό Δελημάρκου με τις παρόδους της, το open mall, τη Ναυαρίνου στη Φορτέτσα, τη Σταδίου, κ.α., καθώς και έργα σε χωριά που έχουν να κάνουν και με την αναβάθμιση του πρασίνου, άνω του μισού εκατομμυρίου ευρώ.
Μιλώντας για την σχολική στέγη, ο Αλέξης Καλοκαιρινός επεσήμανε ότι οι συνολικές εγγραφές υπερβαίνουν τα 6,5 εκατ. ευρώ, για το Μητέρα, το σχολικό συγκρότημα της Ακαδημίας, τη μελέτη του νέου ΕΝΕΕΓΥΛ (Κωνσταντινουπόλεως και Εκάβης), την έναρξη της αποζημίωσης του ακινήτου της οδού Φιλελλήνων το οποίο πρέπει να αποκτηθεί και στο οποίο σχεδιάζεται η δημιουργία πέντε σχολείων, εκ των οποίων τα δυο είναι Ειδικά Σχολεία, καθώς και ότι αναμένεται να εγγραφούν στον προϋπολογισμό, δεν αποτυπώνονται αυτή τη στιγμή, και οι δυο χρηματοδοτήσεις που εξασφάλισε η Δημοτική Αρχή, συνολικού ύψους 2,5 εκατ. ευρώ για έργα σχολικής στέγης.
Ο Δήμαρχος Ηρακλείου αναφέρθηκε και στις επενδύσεις του τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων, σε υποδομές, υπόγειους κάδους, προηγμένα συστήματα ζύγισης και παρακολούθησης, στο Πράσινο Σημείο, «το οποίο ξαναφέραμε στη ζωή από την ανακοπή την οποία είχε υποστεί στις 31/12/2023 απεντασσόμενο, με την συνολική δαπάνη να βρίσκεται περίπου στο ύψος των 5,5 εκατ. ευρώ, υπολογίζοντας συνδυαστικά δράσεις και από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι η μεγάλη ατμομηχανή αυτή τη στιγμή των χρηματοδοτούμενων έργων. Και βέβαια δεν αναφέρομαι σε ένα έργο το οποίο είναι τεράστιας σημασίας και μεγάλης κλίμακας που είναι η μονάδα επεξεργασίας απορριμμάτων το οποίο έχει από μόνο του ένα προϋπολογισμό 38 εκατ. ευρώ. Είναι έργο τεράστιας σημασίας του ΕΣΔΑΚ και έτσι δεν εγγράφεται εδώ, αλλά όταν θα δείτε στον προϋπολογισμό και τις δαπάνες του ΕΣΔΑΚ που είναι 6,5 περίπου εκατ. ευρώ. Είναι το τέλος ταφής κατά το ήμισυ περίπου και είναι και άλλες δαπάνες που έχουν να κάνουν με τη συνεισφορά μας».
Ο Αλέξης Καλοκαιρινός μίλησε και για τις επενδύσεις στην ενέργεια, όπως είναι η ενεργειακή αναβάθμιση του Παγκρητίου Σταδίου η οποία επανέρχεται στο ΕΣΠΑ με 2 εκατ. ευρώ, τα συστήματα παρακολούθησης του smart city με μισό εκατομμύριο ευρώ, αλλά και για το πεδίο της Στρατηγικής Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης με 3,6 εκατ. ευρώ, λέγοντας «Αθροίζοντας αυτά τα ποσά στο Τεχνικό Πρόγραμμα, πρέπει να προσθέσουμε και 1,1 εκατ. ευρώ για τις μελέτες του Μεγάρου Κοθρή και της Φάμπρικας Ανωγειανάκη, για να φτάσουμε στα 4,673 εκατ. ευρώ, γνωρίζοντας βεβαίως ότι μέσα στο έτος ασφαλώς θα έχουμε νέες εντάξεις. Αλλά πρέπει να υπάρχει η απόφαση της ένταξης για να γίνει η εγγραφή στον προϋπολογισμό».
Ο Δήμαρχος Ηρακλείου μίλησε και για την δημοπράτηση που έρχεται στο πρώτο τμήμα της Λ. Καλοκαιρινού (Ίδης – Γιαμαλάκη), στην αντιδιαβρωτική προστασία στον Κόλπο του Δερματά με τη διπλή παραλία, στα Νεώρια με 5 εκατ. ευρώ, στην ανάπλαση της Αγίας Τριάδας που αποτελεί και το μεγαλύτερο έργο της κατηγορίας με 6,3 εκατ. ευρώ, λέγοντας: «Αυτά είναι έργα που έχουν να κάνουν με τον πολιτισμό ο οποίος υπηρετείται αυτή τη στιγμή θα έλεγα χωρίς αφιέρωση μεγάλων πόρων για τις δράσεις του οι οποίες δεν αφορούν τις υποδομές. Αυτή είναι μια πραγματικότητα, αλλά νομίζω ότι εδώ πρέπει να αναγνωρίσει κανείς το εξής: Η απόδοση δεν είναι πάντοτε άμεση και ευθεία συνάρτηση της επένδυσης σε δράσεις όπως ο πολιτισμός. Και πιστεύω ότι το 2024 το ζήσαμε αυτό. Με λίγα χρήματα έγιναν εξαιρετικά πράγματα. Και επίσης χωρίς πολλά χρήματα έγιναν πάρα πολλά πράγματα στον τομέα της Κοινωνικής Μέριμνας, έγιναν πάρα πολλά πράγματα στον πολύ σύνθετο και δύσκολο στη διαχείριση του τομέα της Παιδείας, έγιναν πράγματα στον τομέα του Εθελοντισμού και δεν θα γυρίσω να ξανα-αναφερθώ στους τομείς των Τεχνικών Έργων, της Καθαριότητας, του Πρασίνου, της Πολεοδομίας. Όπου εδώ ωστόσο πρέπει να αναφέρω ότι το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο το οποίο δεν έχει δαπάνη για το Δήμο Ηρακλείου, αλλά είναι ένα αντικείμενο μείζονος ενδιαφέροντος και είναι ένα από τα μεγάλα αντικείμενα τα οποία μας απασχολούν».
Ο Αλέξης Καλοκαιρινός αναφέρθηκε και στις μεγάλες προκλήσεις, όπως είναι η εξομάλυνση του πεδίου έτσι ώστε ο Δήμος Ηρακλείου να γίνει πολύ λειτουργικότερος, ο ΒΟΑΚ, το αεροδρόμιο, καθώς και μεγάλα ζητήματα τα οποία αφορούν τη δομή της πόλης και τις νευραλγικές της λειτουργίες, λέγοντας: «Όλα αυτά πρέπει να τα υπηρετήσουμε και ταυτόχρονα πρέπει να υπηρετήσουμε την καθημερινότητα. Η καθημερινότητα προφανέστατα είναι βασικό ζητούμενο αλλά δεν αποσυνδέεται από όλα τα δομικά ζητήματα τα οποία ταυτόχρονα πρέπει να αντιμετωπίζονται. Στην εναλλαγή ανάμεσα στην καθημερινότητα και τα πιο δομικά ζητήματα θα ήθελα να αναφέρω κάποια έργα τα οποία προετοιμάζονται σε επίπεδο μελετητικό ή σε επίπεδο δημιουργίας του περιβάλλοντος για την δρομολόγηση τους, τα οποία θα είναι καθοριστικά σε κάθε περίπτωση θα είναι έργα μείζονος σημασίας για την πόλη. Αυτά είναι ο οδοφωτισμός για το οποίο είμαστε σε μελέτη για να έρθουμε στις αρχές του 2025 να το συζητήσουμε εδώ. Είναι το πάρκινγκ της Λεωφόρου Δημοκρατίας, για να αναφέρω ένα από τα έργα μεγάλης κλίμακας τα οποία θα τεθούν σε συζήτηση. Είναι το έργο της άρδευσης από την τριτοβάθμια επεξεργασία το οποίο προετοιμάζουμε και έχουμε προετοιμάσει και το έδαφος σε επίπεδο συνεννοήσεων με την κυβέρνηση ενώ προφανώς ετοιμάζεται μελετητικά, το οποίο θα δώσει αρδεύσιμες εκτάσεις 30.000 στρεμμάτων. Αν υπολογίσετε ότι ήδη έχουμε αρδευτικά προϋπολογισμένα και χρηματοδοτούμενα της τάξης των περίπου 2,5 εκατ. ευρώ, αν προσθέσετε την αγροτική οδοποιία όχι μόνο αυτή που είναι σε εξέλιξη αλλά και αυτή που γνωρίζουμε ότι μπορούμε να επιτύχουμε τη χρηματοδότηση της και που αυτή η ερχόμενη υπερβαίνει τα 2 εκατ. ευρώ, εάν επιτύχουμε όπως ελπίζουμε την κατασκευή του φράγματος του Λαδούκου, έχετε συνολικά έργα τα οποία αφορούν στην ύπαιθρο τα οποία είναι της τάξεως άνω των 30 εκατ. ευρώ».
Ο Δήμαρχος Ηρακλείου αναφέρθηκε και σε μεγάλα, εμβληματικά έργα της ΔΕΥΑΗ, όπως είναι η μονάδα τριτοβάθμιας επεξεργασίας που υπερβαίνει τα 18 εκατ. ευρώ, μίλησε για τις επερχόμενες αναθεωρήσεις του προϋπολογισμού, με τις οποίες θα ενταχθούν κ αι μια σειρά έργων της Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης τα οποία ωρίμασαν μέσα σε μερικούς μήνες και κατέληξε: «Με αυτά τα δεδομένα σας καλώ να ψηφίσετε αυτόν το Προϋπολογισμό τον οποίο θα προσπαθήσουμε, θα αφιερώσουμε όλες μας τις δυνάμεις για να τον υπηρετήσουμε στην ουσία του, με σύνεση, με συνέπεια, με αγωνιστικότητα και με πάρα πολύ δουλειά. Το έτος αυτό ήταν ένα έτος προετοιμασίας, ένα έτος προσπάθειας να διορθωθούν αδυναμίες, στρεβλώσεις οι οποίες δεν έρχονται από το χθες αλλά και συνθήκες οι οποίες δημιουργούσαν ένα δυσμενές περιβάλλον. Το περιεχόμενο και η δομή του Προϋπολογισμού έχει ένα σαφές στίγμα. Είναι αυτό που θα θέλαμε; Προφανώς θα θέλαμε περισσότερα, αλλά επιχειρούμε σε ένα περιβάλλον και λαμβάνουμε υπόψη μας τους συγκεκριμένους περιορισμούς. Αυτοί οι περιορισμοί θα μπορέσουν να γίνουν αντικείμενο υπέρβασης στο μέλλον; Αυτό νομίζω είναι ένα από τα στοιχήματα μας. Σε κάθε περίπτωση θεωρώ ότι αυτός ο Προϋπολογισμός είναι απολύτως ενδεικτικός των προθέσεων της Δημοτικής Αρχής να κατευθυνθεί σε συγκεκριμένα έργα και δραστηριότητες. Κοιτάζοντας μπροστά η αναμέτρηση μας δεν είναι με κανένα παρελθόν. Η αναμέτρηση μας είναι με τα προβλήματα της πόλης. Ο Προϋπολογισμός μας βάζει σε μια κατεύθυνση στην οποία θα μπορέσει να παραχθεί ουσιαστικό έργο επ’ ωφέλεια των ανθρώπων της πόλης».
Είχε προηγηθεί η εισήγηση του Αντιδημάρχου Οικονομικών & Ανάπτυξης της Τοπικής Οικονομίας Γιώργου Αγριμανάκη, ο οποίος επεσήμανε ότι «Ο προϋπολογισμός καταρτίστηκε με μεθοδικότητα, ρεαλισμό και με σαφή θεμέλια για το όραμα που επιδιώκουμε να υλοποιήσουμε, μόλις εξέλθουμε από τα στενά δημοσιονομικά όρια στα οποία εξακολουθούμε να βρισκόμαστε» και τόνισε ότι αυτός αποτελεί ένα ολοκληρωμένο εργαλείο στρατηγικού σχεδιασμού, που «θέτει τις βάσεις για την ανάπτυξη και την ευημερία της πόλης μας, χωρίς όμως να παραβλέπει τις τρέχουσες ανάγκες για οικονομική σταθερότητα και υπευθυνότητα».
Ο Γιώργος Αγριμανάκης αναφέρθηκε στον στόχο της Δημοτικής Αρχής να ανταποκριθεί στις σύγχρονες προκλήσεις, να θωρακίσει την οικονομική σταθερότητα του Δήμου και ταυτόχρονα να ενισχύσει την αναπτυξιακή του προοπτική και τόνισε ότι με τον προϋπολογισμό καθορίζονται:
- Οι δράσεις που θα προωθήσει η Δημοτική Αρχή για την κάλυψη των αναγκών των πολιτών.
- Η κατανομή των διαθέσιμων πόρων, ώστε να μεγιστοποιηθεί το όφελος για την κοινωνία, και τέλος
- Οι στόχοι για την βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών και η ενίσχυση της τοπικής οικονομίας και προστασία του περιβάλλοντος.
Ο Αντιδήμαρχος Οικονομικών αναφέρθηκε στα δεδομένα και τις δυσκολίες του 2024, το οποίο χαρακτηρίζεται ως μεταβατική χρονιά και ανέλυσε με σαφήνεια τα στοιχεία του Προϋπολογισμού 2025 παρουσιάζοντας τα έσοδα και τις δαπάνες που περιλαμβάνει. Καταλήγοντας την εισήγησή του, ο Γιώργος Αγριμανάκης ευχαρίστησε τον Δήμαρχο Ηρακλείου Αλέξη Καλοκαιρινό για την εμπιστοσύνη, όλα τα στελέχη της Δημοτικής Αρχής και το προσωπικό των Υπηρεσιών του Δήμου για την πολύτιμη συμβολή του και ανέφερε: «Το 2024 αποτέλεσε μια χρονιά ορόσημο από κάθε άποψη. Η κατάρτιση του Προϋπολογισμού 2025 έρχεται ως αποτέλεσμα και αυτής της εμπειρίας, με στόχο να αποτελέσει ένα βιώσιμο, ισορροπημένο και ρεαλιστικό σχέδιο, το οποίο δίνει προτεραιότητα στη λελογισμένη διαχείριση των πόρων. Ο συνδυασμός ενός συνεκτικού προϋπολογισμού και ενός τεχνικού προγράμματος με σαφή αναπτυξιακά στοιχεία, αποτελεί τη βάση για να ανταποκριθεί ο Δήμος μας στις σημερινές προκλήσεις, αλλά και να θέσει τα θεμέλια για μια πιο ισχυρή και βιώσιμη οικονομική πορεία στα επόμενα χρόνια. Σας καλώ λοιπόν να εγκρίνουμε από κοινού αυτό το σχέδιο προϋπολογισμού και να το στηρίξουμε με συνέπεια, ώστε η επόμενη χρονιά να αποτελέσει ένα ουσιαστικό βήμα προς ένα Ηράκλειο πιο ανθεκτικό, καινοτόμο και φιλικό προς τον δημότη. Η ενεργή συμμετοχή και η συμβολή όλων μας είναι και παραμένει καθοριστική, ώστε οι αριθμοί και οι δράσεις που παρουσιάστηκαν σήμερα να μετουσιωθούν σε απτά αποτελέσματα για την κοινωνία και την ανάπτυξη του Δήμου μας. Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας και προσβλέπω στη δημιουργική συνεργασία μας για την επιτυχή υλοποίηση του προϋπολογισμού 2025».
