Οι ανεπανόρθωτες ζημιές στην αγορά πετρελαίου από τον κορονοϊό
Γράφει ο Δασκαλάκης Εμμανουήλ*
Λίγες μέρες πριν, επετεύχθη η πολυπόθητη, από την παγκόσμια πετρελαϊκή αγορά, συμφωνία μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας σχετικά με τη μείωση της παραγωγής του πετρελαίου έτσι ώστε να αντιμετωπιστεί η μειωμένη ζήτηση που προκλήθηκε από τα περιοριστικά μέτρα λόγω του κορονοϊού.
Ο ΟΠΕΚ, με δελτίο τύπου δήλωσε πως η περικοπή της παραγωγής που αφορά τις χώρες που συμμετέχουν σε αυτόν αλλά και άλλες πετρελαιοπαραγωγικές χώρες (OPEC+) είναι αρχικά της τάξης των 10 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα (περίπου το 23% της παραγωγής τους και περίπου 10% της παγκόσμιας προσφοράς) ενώ θα ξεκινήσει 1 Μαΐου και θα διαρκέσει δύο μήνες καθώς θα ολοκληρωθεί 30 Ιουνίου.
Παρόλα αυτά οι αναλυτές θεωρούν πως η μείωση της ζήτησης που εκτιμάται περί τα 25 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, θα είναι μεγαλύτερη από την πτώση της παραγωγής.
Επίσης ίσως χρειαστεί οι παραγωγοί πετρελαίου παγκοσμίως να κλείσουν κάποια μέρη της παραγωγής τους καθώς η απότομη πτώση της ζήτησης έχει εξαντλήσει τους αποθηκευτικούς χώρους του πετρελαίου.
Σε ανάλογη κατάσταση και η βιομηχανία πετρελαίου στις ΗΠΑ που εκτιμάται ότι λόγω της απότομης πτώσης της ζήτησης που προέκυψε από τον κορονοϊό, θα μειωθεί η παραγωγή κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα μέχρι το τέλος του 2020 ενώ αναμένονται και απολύσεις από τις εταιρείες.
Η παγκόσμια πετρελαϊκή βιομηχανία υπέστη τεράστιες ζημιές λόγω του ιού και χρηματιστηριακά καθώς εταιρείες κολοσσοί όπως η Exxonmobil, η Royal Dutch Shell, η BP είδαν τις μετοχές τους να μειώνονται πάνω από 20%.
Μέσα σε αυτή την κατάσταση λόγω κορονοϊού φαίνεται να προκαλούνται ανεπανόρθωτες ζημιές στην αγορά πετρελαίου το οποίο κατά 70% χρησιμοποιείται στον τομέα των μεταφορών. Το πετρέλαιο δείχνει ανήμπορο να συγκρατήσει αυτά τα ποσοστά καθώς σύμφωνα με την TESLA η εταιρεία είχε ρεκόρ πωλήσεων ηλεκτρικών οχημάτων τον Μάρτιο στην Κίνα αυξάνοντας τις πωλήσεις της κατά 41% .
Σύμφωνα στοιχεία της κινεζικής Εταιρείας Επιβατικών Οχημάτων, η Tesla πούλησε 10.160 οχήματα στην Κίνα το Μάρτιο παρά το γεγονός ότι οι πωλήσεις των οχημάτων γενικά μειώθηκαν κατά 40,8% ετησίως εξαιτίας της πανδημίας. Οι αντίστοιχες πωλήσεις το Φεβρουάριο ήταν 3.900 οχήματα και τον Ιανουάριο 2.620. Με την Tesla να έχει ξεκινήσει την κατασκευή μονάδας παραγωγής την Κίνα θα φανεί αν απειλείται ανοιχτά πλέον η κυριαρχία του πετρελαίου στις μεταφορές της χώρας σε μακροχρόνιο επίπεδο.
Σε ένα απαισιόδοξο σενάριο για το πετρέλαιο και τη ζήτηση του, είναι να γίνει εύκολα και μαζικά η αντικατάστασή του στον τομέα των μεταφορών από άλλες πηγές ενέργειας, Καταλυτικό ρόλο θα παίξει η αγορά των ηλεκτρικών οχημάτων (EVs) όπου αν αυξηθούν οι πωλήσεις τους θα προκληθούν ανεπανόρθωτες ζημιές στο πετρέλαιο όπου θα μειωθεί η ζήτηση του και ενώ οι τιμές θα μειώνονται.
Το σενάριο αυτό είναι το ακριβώς αντίθετο από τις θεωρίες αιχμής του πετρελαίου (pick oil theories) όπου οι τιμές του πετρελαίου θα αυξάνονται όσο μειώνεται η προσφορά του.
Παρά την πανδημία αναμένεται να αυξηθεί οριακά και η παραγωγή άνθρακα παγκοσμίως το 2020 σε 8,17 δισεκατομμύρια τόνους από 8,13 δις τόνων 2019 (0,5% αύξηση) με μεγάλους καταναλωτές όπως η Κίνα και η Ινδία να αυξάνουν τη ζήτηση τους σε ορίζοντα τετραετίας.
Η πετρελαϊκή βιομηχανία αντιμετωπίζει τον κίνδυνο συρρίκνωσης καθώς οι τιμές είναι καθηλωμένες λίγο πάνω από τα 20 δολάρια και ο τρόπος και το χρονοδιάγραμμα ανάκαμψης, αβέβαια.
Ιστορικά το πετρέλαιο έχει δει να μειώνεται λόγω χρηματοπιστωτικών ή γεωπολιτικών κρίσεων όμως η κατάσταση λόγω της πανδημίας του κορονοϊού που βιώνουμε σήμερα αναμένεται να αλλάξει γενικότερα τις παγκόσμιες ισορροπίες και την οικονομία με το πετρέλαιο να είναι από τα πρώτα αγαθά που θα διαφοροποιηθούν.
* Ο Δασκαλάκης Εμμανουήλ είναι Γεωλόγος με MBA στην κατεύθυνση της διαχείρισης Πετρελαίου, Αερίου & Ενέργειας και έχει περαιτέρω σπουδές στην ασφάλεια
