Μια εκπαιδευτικός μιλά, και αναζητά τις χαμένες αξίες. Ακούστε την.

γράφει η Σοφία Γ. Παπαδάκη

Παρακολουθώ με βαθιά θλίψη τα όσα διαδραματίζονται με αφορμή το περιστατικό της θλιβερής συμπεριφοράς ενός μαθητή απέναντι στην καθηγήτρια του. Διάβασα μάλιστα πως οι συμμαθητές του προχωρούν σε κατάληψη για να τον υπερασπιστούν. Απορώ πώς φτάσαμε ως εδώ.

Ακούω με νοσταλγία τις ιστορίες εκπαιδευτικών αλλοτινών εποχών και βλέπω στο βλέμμα τους την ικανοποίηση από το σεβασμό και την ειλικρινή αγάπη που εισέπρατταν εκείνες τις παλιές εποχές, όπου το ήθος και οι αξίες ήταν ακόμα ζωντανές. Ο δάσκαλος, ο εκπαιδευτικός αποτελούσε πρόσωπο άξιο σεβασμού και θαυμασμού ολόκληρου του συνόλου μιας κοινωνίας.

Και σήμερα, λίγα χρόνια μετά ο άνθρωπος που του εμπιστευτήκαμε τα παιδιά μας, τη μόρφωση και την αγωγή τους αποτελεί αντικείμενο χλευασμού, κριτικής και απαξίωσης από τα παιδιά του. Δεν κατηγορώ όμως εκείνα, πάρα το γεγονός πως πιστεύω βαθιά πως ο έφηβος μπορεί να έχει μεγάλη ευθύνη της συμπεριφοράς και των πράξεων του.

Αυτός ο έφηβος όμως, και κάθε έφηβος πριν ενηλικιωθεί, πριν φτάσει να είναι έφηβος υπήρξε πρώτα παιδί. Ένα παιδί που γαλουχήθηκε από κάποια οικογένεια. Εκείνη λοιπόν η οικογένεια φρονώ πως φέρει μεγάλη ευθύνη για τούτες τις τραγικές συμπεριφορές των παιδιών κι εφήβων.

Αγαπητοί γονείς, με όλο το σεβασμό που καθένας πρέπει να τρέφει σε έναν γονέα, φοβούμαι πως το έργο σας μένει μισό. Γνωρίζω και κατανοώ τις δυσκολίες,τις έγνοιες, τα προβλήματα της σύγχρονος κοινωνίας δεν μπορώ όμως να δικαιολογήσω πώς επιτρέψατε σε όλα αυτά να κλείσουν τα μάτια και τα αυτιά σας.

Το να φέρεις στον κόσμο ένα παιδί είναι ύψιστη ευλογία, μα είναι κρίμα αυτή η ψυχή να μείνει ακαλλιέργητη χωρίς αξίες. Οι περισσότεροι ζήσαμε σε μια εποχή που διδαχθήκαμε το σεβασμό στο μεγαλύτερο, στο γονέα, στο δάσκαλο. Είναι εγωιστικό να μην διδάξουμε έτσι και τα παιδιά μας.

Είναι αδιανόητο να υπάρχουν σήμερα τέτοιες συμπεριφορές, απαξίωσης, ασέβειας από ένα παιδί στο δάσκαλο. Στο δάσκαλο το χαμηλόμισθο, που διανύει χιλιόμετρα καθημερινά για να φτάσει να μορφωθεί τα παιδιά μας. Στο δάσκαλο εκείνο που φτάνει στο σπίτι μας ό,τι ώρα κι αν του ζητήσουμε για να μας βοηθήσει, να τα διδάξει. Στο δάσκαλο που ακούραστα κι αδιάκοπα επενδύει το εισόδημα του όχι στα ταξίδια αλλά στις σπουδές, κι άλλες σπουδές, κι άλλες γνώσεις για να μάθει περισσότερα, να μπορεί να μεταλαμπαδεύσει όλο και παραπάνω γνώσεις, να μπορεί βοηθήσει στη διαμόρφωση υγιών προσωπικοτήτων, να μπορεί να δώσει μια συμβουλή σε κάθε γονέα.

Σε αυτόν το δάσκαλο, το δεύτερο γονέα των παιδιών μας υψώνουμε ανάστημα και πετροβολούμε ύβρεις και ασέβεια. Φτάσαμε στην εποχή που ταυτίσαμε το “ναι” με την ευτυχία των παιδιών. Τρομάξαμε να πούμε όχι από φόβο ή από τύψεις και μεγαλώσαμε παιδιά δίχως όρια, δίχως σεβασμό, δίχως αξίες. Πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις του κανόνα, μα φοβάμαι μήπως είναι λιγοστές.

Πρωτού βιαστείτε να κατηγορήσετε το δάσκαλο μιλήστε στο παιδί σας. Ακούστε το πρώτα, γιατί οι μεγάλες αντιδράσεις τους ίσως κρύβουν πολλά ανείπωτα λόγια. Μα μη ξεχάστε να τα νουθετήσετε σωστά. Μιλήστε τους για αξίες και σεβασμό και μάθετε τα να σέβονται το δάσκαλο για να σεβαστούν κι εσάς σαν γονείς. Ύστερα, να θυμηθείτε πως τα “ναι” δεν έκαναν κανένα ευτυχισμένο, και πως με το “όχι” κατακτήθηκαν μεγάλες νίκες στη ζωή των ανθρώπων.

Βάλτε όρια στα παιδιά σας πριν να τους τα βάλει η ζωή. Γίναμε κατήγοροι των πάντων και ξεχάσαμε να κάνουμε αυτοκριτική. Σαφώς και δεν υπάρχουν οδηγίες του τέλειου γονέα, ούτε του τέλειου ανθρώπου, μα ούτε και του τέλειου δασκάλου.

Λίγο πολύ όμως, όλοι γνωρίζουμε μέσα μας το σωστό, όλοι είχαμε ένα παράδειγμα διδαχής των αξιών. Λυπάμαι, πολύ διότι ως εκπαιδευτικός δεν κατάφερα να αποτρέψω κακές συμπεριφορές παιδιών που συνάντησα στο δρόμο, που είδα, άκουσα αλλά δεν τόλμησα να παρέμβω. Υπόσχομαι όμως, πως θα διδάσκω καθημερινά και ακούραστα πρώτα το σεβασμό, κι έπειτα τη γραμματική και το συντακτικό.

Τί να τα κάνουν τα πτυχία οι μαθητές μας, αν πριν δεν έχουν κατορθώσει να γίνουν άνθρωποι σωστοί με αξίες. Εύχομαι η ελπίδα να γεννηθεί ξανά, πάντα υπάρχει ελπίδα όσο υπάρχουν παιδιά, αρκεί να τα οδηγήσουμε στα σωστά μονοπάτια χέρι χέρι με την ανθρωπιά. Με βαθιά συγκίνηση, θλίψη μα κι ελπίδα,

*Σοφία Γ. Παπαδάκη, Εκπαιδευτικός.