Δρομολογημένα και Αδρομολόγητα πλοία: Ομοιότητες και διαφορές

Τη στιγμή που μιλάμε, υπάρχουν περισσότερα από 55.000 ενεργά εμπορικά πλοία στις θάλασσες που εκτελούν υπηρεσίες ενισχύοντας το παγκόσμιο εμπόριο σε όλο τον κόσμο. Αυτά τα πλοία ποικίλουν και μπορεί να είναι εμπορευματικά πλοία, γενικού φορτίου πλοία (break bulk cargo), κοντέινερ, τάνκερς και επιβατικά πλοία. Ενώ λοιπόν έχουμε αυτές τις πολυάριθμες κατηγορίες πλοίων, αυτά μπορούν να διακριθούν σε δύο βασικούς τύπους υπηρεσιών – στα δρομολογημένα (liner) και στα αδρομολόγητα (tramp) πλοία.

Υπάρχουν σαφώς και πιο εξειδικευμένες ναυτιλιακές υπηρεσίες που καλύπτουν ειδικές συναλλαγές για τη μεταφορά εξειδικευμένων εμπορευμάτων, όπως είναι το φυσικό αέριο και η υγροποιημένη μορφή του, τα καύσιμα, η ξυλεία κ.λ.π., για τα οποία χρησιμοποιούνται ειδικά κατασκευασμένα πλοία. Όμως εμείς θα επικεντρωθούμε στους δύο βασικούς τύπους αυτών των υπηρεσιών, παρουσιάζοντάς σας τις ομοιότητες αλλά και τις διαφορές που παρατηρούνται ανάμεσά τους.

Υπηρεσίες Δρομολογημένων Πλοίων (Liner Services)

Ο όρος liner προέρχεται από τον όρο “line traffic” και αντιπροσωπεύει εκείνα τα δρομολογημένα πλοία που λειτουργούν βάσει χρονοδιαγράμματος με σταθερές διαδρομές και ακριβείς ημερομηνίες που έχουν δημοσιευθεί στα αντίστοιχα λιμάνια της διαδρομής τους. Τα δρομολογημένα πλοία δεν περιορίζονται μόνο σε πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, αλλά ισχύει και για άλλους τύπους φορτίων που έχουν τακτική σταθερή δρομολόγηση, όπως τα πλοία RoRo που μεταφέρουν τροχοφόρα φορτία ή ακόμη και πλοία bulk cargo.

Το παλιό σύστημα συνεδρίων και συμφωνιών μεταξύ των ναυτιλιακών εταιρειών έχει δώσει τη θέση του στην VSA (Συμφωνία διανομής των σκαφών) και των παγκόσμιων συμμαχιών που δημιουργούνται ανάμεσα στις εταιρείες, όπου πλέον οι ναυτιλιακές γραμμές ενώνονται μεταξύ τους για να σχηματίσουν στρατηγικές συνεργασίες, προσφέροντας από κοινού τις υπηρεσίες τους με τη συγκέντρωση των πλοίων τους στις περισσότερες από τις εμπορικές διαδρομές.

Αυτές οι νέες ρυθμίσεις επιτρέπουν στις μεταφορικές εταιρείες να μην περιορίζονται από τον αριθμό του στόλου τους, απολαμβάνοντας παράλληλα τα οφέλη αυτής της υπηρεσίας, ακόμη και όταν δεν υπάρχει στην κατοχή τους κανένα εν λειτουργία πλοίο. Οι παγκόσμιες συμμαχίες ευθυγραμμίζονται με την πολιτική των δρομολογημένων πλοίων και αφορούν κυρίως στις επιχειρησιακές πτυχές μιας μεταφορικής εταιρείας, δίνοντας στην εταιρεία την ευκαιρία να διατηρήσει την ακεραιότητα και την ανεξαρτησία της.

Υπηρεσίες Αδρομολόγητων Πλοίων (Tramp Services)

Μια υπηρεσία tramp ή tramper, από την άλλη πλευρά, είναι ένα πλοίο που δεν τηρεί ένα σταθερό δρομολόγιο ή ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα και είναι πάντοτε διαθέσιμο για τη φόρτωση οποιουδήποτε φορτίου, οποιουδήποτε λιμανιού σε σχετικά άμεσο χρόνο.

Τα πλοία tramper συνήθως είναι γενικού φορτίου πλοία (break bulk cargo) που καταφθάνουν σε ένα λιμάνι για να αποφορτίσουν κάποιο φορτίο τους και στη συνέχεια αναζητούν την ανατροφοδότησή τους ή την αποφόρτισή τους σε κάποια άλλη περιοχή. Βέβαια αυτά τα πλοία μπορούν να μεταφέρουν και πολλούς άλλους τύπους μη συμβατικών φορτίων και γι’ αυτό θα μπορούσαν να είναι κοντέινερ, πλοία RoRo κ.λ.π.

Είναι σημαντικό ο όρος tramp να μην παρερμηνευθεί ως κάτι υποδεέστερο. Αυτό είναι το όνομα που χρησιμοποιείται στη βιομηχανία των ναυτιλιακών, λόγω του γεγονότος ότι το πλοίο δεν παρουσιάζει μια σταθερή “κατοικία” (διαδρομή) και είναι ελεύθερο να πλεύσει σε όλο τον κόσμο αναζητώντας κάποιου είδους φορτίο ή για την μεταφορά κάποιου ήδη υπάρχοντος.

Οι ναυτιλιακοί όροι liner και tramp αποτελούν απο τους πιο βασικούς ορισμούς στη βιομηχανία της ναυτιλίας και σίγουρα ένας που επιθυμεί να ασχοληθεί εκτενέστερα με αυτή πρέπει να τις γνωρίζει. Τα ναυτιλιακά είναι ένα κλάδος που σταθερά προσφέρει αρκετές ευκαιρίες απασχόλησης και επαγγελματικής εξέλιξης, αρκεί βέβαια να αποκτηθούν οι κατάλληλες βάσεις. Το Πανεπιστήμιο Πειραιώς με το εκπαιδευτικό πρόγραμμά του στα ναυτιλιακά, προσφέρει την ευκαιρία σε χιλιάδες ανθρώπους να ασχοληθούν με την βιομηχανία της ναυτιλίας μέσα από εντατικά online μαθήματα και σεμινάρια μικρής και μακράς διάρκειας, δίνοντας στα άτομα την πολύτιμη πιστοποίηση που θα τους χρησιμεύσει στην αγορά εργασίας και την ενασχόλησή τους με την επιστήμη των ναυτιλιακών.

 

Ομοιότητες στις υπηρεσίες Δρομολογημένων και Αδρομολόγητων Πλοίων

Όσον αφορά τη λειτουργία τους και οι δύο υπηρεσίες παρουσιάζουν μεγάλες ομοιότητες κυρίως στα πλοία μεταφοράς που χρησιμοποιούν.

Τα πλοία και στις δύο περιπτώσεις πρέπει να:

• Είναι αξιόλογα και σε καλή κατάσταση, ικανά να μεταφέρουν διάφορους τύπους φορτίων ανάλογα πάντα με την εμπορική οδό που χρησιμοποιούν.
• Έχουν ελεγχθεί από έμπειρους νηογνώμονες
• Χρησιμοποιούν έγκυρο μητρώο ή κατέχουν τη σημαία της εξυπηρέτησης κοινώς γνωστή και ως Flag of Convenience (FOC)
• Καλύπτονται από αξιόπιστους συλλόγους και ασφαλίσεις προστασίας και αποζημίωσης (P&I)
• Κατέχουν ένα επανδρωμένο πλήρωμα με την απαιτούμενη εμπειρία
• Τηρούν τις νομοθεσίες και τους κανονισμούς, σχετικά με θέματα μετανάστευσης, υγείας, τελωνείων και των λιμένων γενικότερα.