Καύσωνας ή κλιματιστικό: Τι είναι επικινδυνότερο για την υγεία μας;

Γράφει ο ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΨΥΧΑΡΑΚΗΣ*

Με τον υδράργυρο στα ύψη, οι αντοχές του οργανισμού δοκιμάζονται και δίχως τα κατάλληλα όπλα, κινδυνεύει από πολλαπλά προβλήματα υγείας. Η αύξηση της περιβαλλοντικής θερμοκρασίας απειλεί πρωτίστως τα παιδιά, τα άτομα της τρίτης ηλικίας και γενικότερα τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού, όπως είναι όσοι πάσχουν από χρόνια νοσήματα. Για το λόγο αυτό, η χρήση κλιματιστικού στους εσωτερικούς χώρους είναι πολύ συχνά επιβεβλημένη. Ωστόσο η υπερβολική χρήση των κλιματιστικών καθώς και η ελλιπής συντήρηση τους, όχι μόνο δεν εξασφαλίζουν την όαση δροσιάς που υπόσχονται, αλλά μπορεί και να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας.

Όσον αφορά τον καύσωνα, τον μεγαλύτερο κίνδυνο θερμοπληξίας, διατρέχουν τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών, τα άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα (καρδιοπάθειες, νεφροπάθειες, πνευμονοπάθειες, ηπατοπάθειες, σακχαρώδη διαβήτη κ.α.) και τα άτομα που για καθαρά ιατρικούς λόγους παίρνουν φάρμακα για τα χρόνια νοσήματά τους (διουρητικά, αντιχολινεργικά, ψυχιατρικά, ινσουλίνη κ.α.).

Για την αποφυγή της αφυδάτωσης η οποία μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο, λιποθυμία, αδυναμία, σύγχυση στην ομιλία, ταχυπαλμία, πτώση της αρτηριακής πίεσης μέχρι και θάνατο είναι απαραίτητη η τήρηση ορισμένων προστατευτικών μέτρων:
1. Αποφυγή έκθεσης στο ηλιακό φως. Αναζήτηση σκιερών και δροσερών σημείων. Προτίμηση στα ανοιχτόχρωμα και ελαφρά ρούχα και κάλυψη κεφαλής.
2. Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας και άσκησης.
3. Ιδιαίτερη προσοχή στη διατροφή με πρόσληψη άφθονων υγρών και αποφυγή των οινοπνευματωδών ποτών.
4. Ολιγοθερμιδική δίαιτα κυρίως με λαχανικά και φρούτα πάσης και περιορισμό των λιπαρών.
5. Συχνά ντους
6. Παραμονή σε χώρους που διαθέτουν κλιματιστικά μηχανήματα ή ανεμιστήρες.
Από τα παραπάνω μέτρα προστασίας από τον καύσωνα, το πιο αποτελεσματικό είναι η χρήση των κλιματιστικών. Ωστόσο, οι ιατρικές μελέτες επισημαίνουν τους κινδύνους που ελλοχεύουν από την αλόγιστη ή τη μη σωστή χρήση των κλιματιστικών, ή ακόμα και την ελλιπή συντήρησή τους. Τα πλέον συνηθισμένα προβλήματα υγείας στην Ελλάδα με τα οικιακά κλιματιστικά είναι:
Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού (φαρυγγίτιδα, βρογχίτιδα, πνευμονία, πνευμονία των Λεγεωνάριων)
Η ρινίτιδα, λόγω ξηρότητας των βλεννογόνων από τον αέρα που ανακυκλώνεται
Ο πονοκέφαλος
Η ψύξη των μυών
Η επιδείνωση της αρθρίτιδας ή της νευρίτιδας
Η ξηρότητα του δέρματος και η εμφάνιση δερματοπαθειών
Η εμφάνιση των αλλεργιών από μύκητες και σκόνη από τα φίλτρα του κλιματιστικού
Η ξηροφθαλμία
Η επιπεφυκίτιδα
Τι πρέπει να κάνουμε, ώστε η χρήση των κλιματιστικών να μην έχει επιπτώσεις στην υγεία μας:
1. Αλλάζετε τα φίλτρα συχνά, ανάλογα με την χρήση τους. Επίσης εάν η κατασκευή τους το επιτρέπει, καθαρίζετέ τα με ειδικό αντιμικροβιακό υγρό.
2. Απολυμαίνετε τις κυψέλες
3. Ρύθμιση σε 25 βαθμούς Κελσίου (ιδανικές συνθήκες θερμοκρασία 25-26 βαθμούς Κελσίου και 65% υγρασία)
4. Αερίζετε συχνά τους χώρους του σπιτιού και ξεσκονίζετε έπιπλα που μπορεί να πιάσουν σκόνη. Το κλιματιστικό ανακυκλώνει την σκόνη που υπάρχει στην ατμόσφαιρα, αυξάνοντας τον κίνδυνο εκδήλωσης αλλεργιών.
5. Όχι απότομες εναλλαγές κρύου – ζέστης και αντίστροφα
6. Τέλος, αφενός δεν βάζουμε το κλιματιστικό σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία και αφετέρου το σβήνουμε 20 λεπτά πριν βγούμε από το σπίτι ή το αυτοκίνητο, ώστε να προσαρμοστεί ο οργανισμός στην μεταβολή της θερμοκρασίας.

Με τον υδράργυρο στα ύψη, η χρήση κλιματιστικού στους εσωτερικούς χώρους είναι επιβεβλημένη και ιδιαίτερα όταν σε αυτούς βρίσκονται ευπαθείς κατηγορίες πληθυσμού όπως είναι τα βρέφη, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, οι υπερήλικες καθώς και οι χρονίως πάσχοντες. Παρόλα αυτά η ορθολογική χρήση των κλιματιστικών καθώς και η σωστή συντήρηση τους θα μας προστατέψουν από συμπτώματα δυσφορίας και λοιμώξεις και θα μας προσφέρουν το επιθυμητό αίσθημα ανακούφισης από τη ζέστη.
Σε κάθε περίπτωση οι ευπαθείς ομάδες αλλά και όλοι οι υπόλοιποι οφείλουν να επικοινωνήσουν αμέσως με το γιατρό τους ή τις υγειονομικές αρχές εφόσον εμφανίσουν και το παραμικρό σύμπτωμα όπως ζάλη, κεφαλαλγία, διαταραχές συμπεριφοράς, ναυτία, εμετούς, δύσπνοια ή ερεθισμό του δέρματος και των οφθαλμών.

*Δρ. ΨΥΧΑΡΑΚΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ M.D. Ph.D.