Πρόθυμοι να προτιμήσουν προιόν με vegan επισήμανση, εφόσον τιμή και ποιότητα είναι ίδιες με ένα συμβατικό, θα ήταν πάνω από 8 στους 10 καταναλωτές στη Θεσσαλονίκη (ποσοστό 85%).
Ωστόσο, από αυτούς, το 45% εντοπίζει ως εμπόδιο την περιορισμένη διαθεσιμότητα τέτοιων προϊόντων, ενώ το 39% αναφέρει το υψηλό κόστος.
Στοιχεία για vegan καλλυντικά
Οι καταναλωτές επιζητούν ακόμη μεγαλύτερη διαφάνεια, επαρκή ενημέρωση και καλλιέργεια σχέσης εμπιστοσύνης με τις επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα, περισσότεροι από τους μισούς (ποσοστό 54%) δηλώνουν ότι δεν μπορούν ν’ αναγνωρίσουν με βεβαιότητα συστατικά ζωικής προέλευσης, που χρησιμοποιούνται σε καλλυντικά προϊόντα.
Μάλιστα, το 68% των συμμετεχόντων θεωρεί σημαντική την πιστοποίηση από ανεξάρτητο φορέα, ώστε να διασφαλίζεται η αντικειμενικότητα του χαρακτηρισμού «vegan». Ωστόσο, παρότι το 70% των ερωτηθέντων έχει έρθει σε επαφή με ετικέτες ή πιστοποιήσεις vegan σε καλλυντικά προϊόντα, μόνο το 26% απέδωσε σωστά τον όρο «vegan» ως την πλήρη απουσία ζωικών συστατικών και δοκιμών σε ζώα. Αυτό καταδεικνύει το χάσμα στον κώδικα επικοινωνίας μεταξύ παραγωγών, πωλητών και καταναλωτών, ενισχύοντας την ανάγκη για στοχευμένη ενημέρωση.
Τα παραπάνω προκύπτουν από έρευνα του Συλλόγου Ελλήνων Χορτοφάγων (HellasVeg), πάνω στην ταυτοποίηση των καταναλωτικών συμπεριφορών και τάσεων της αγοράς της Θεσσαλονίκης, αναφορικά με τα vegan καλλυντικά. Πρόκειται για έρευνα που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της HellasVeg, σε συνεργασία με την καταρτισμένη ομάδα φοιτητών/τριών του Πανεπιστημίου Worcester Polytechnic Institute (WPI) της Μασαχουσέτης (ΗΠΑ). Συγκεκριμένα, τέσσερις φοιτητές και δύο επιβλέποντες καθηγητές, στο πλαίσιο του προγράμματος «Interactive Qualifying Project – IQP Program” του WPI», επισκέφτηκαν κατά το διάστημα 17 Μαρτίου 2025 – 7 Μαΐου 2025 τη Θεσσαλονίκη και έκαναν -εθελοντικά, στο πλαίσιο των ακαδημαϊκών τους καθηκόντων- ποσοτική έρευνα σε 122 καταναλωτές και ποιοτική σε επτά επαγγελματίες του κλάδου (δερματολόγους, ποδολόγους, λιανοπωλητές και κατασκευαστές καλλυντικών). Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε καταγραφή της διαθεσιμότητας vegan καλλυντικών σε δείγμα 23 εταιρειών που δραστηριοποιούνται σε τομείς φαρμακευτικών προϊόντων, περιποίησης προσώπου και δέρματος, καθώς και των καλλυντικών ευρύτερα.
Η ηθική απέναντι στα ζώα το βασικό κίνητρο
Γιατί είναι «ανοιχτοί» στα vegan καλλυντικά όσοι Θεσσαλονικείς τα επιλέγουν; Η ηθική και η οικολογική ευαισθησία αποτελούν βασικούς λόγους: τα κυριότερα κίνητρά τους είναι η ηθική απέναντι στα ζώα (61%), η προστασία του περιβάλλοντος (56%) και τα οφέλη για την υγεία (55%). Επιπλέον, το 70% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι τους απασχολεί αρκετά έως πολύ η χρήση ζωικών συστατικών στα καλλυντικά, ενώ το 50% επισημαίνουν ότι ανησυχούν για την πρακτική δοκιμών καλλυντικών σε ζώα.
Η αγορά των vegan καλλυντικών σημειώνει αυξημένη ζήτηση, αλλά στην πράξη προκύπτουν εμπόδια που δυσχεραίνουν την ανάπτυξή τους. Ειδικότερα, το 85% των ερωτηθέντων θα προτιμούσε ένα προϊόν με σαφή vegan επισήμανση, εφόσον η τιμή και η ποιότητα ήταν ίδιες σε σχέση με ένα συμβατικό. Ωστόσο, από αυτούς, το 45% εντοπίζει ως εμπόδιο την περιορισμένη διαθεσιμότητά του, ενώ το 39% αναφέρει το υψηλό κόστος. Επομένως, επιβεβαιώνεται η ανάγκη για μεγαλύτερη αγοραστική προσβασιμότητα.
Αύξηση ενδιαφέροντος μετά την πανδημία και πρακτικές greenwashing
Κατά την ποιοτική έρευνα μέσω συνεντεύξεων σε επαγγελματίες του κλάδου προέκυψε ότι το ενδιαφέρον για vegan προϊόντα αυξήθηκε σημαντικά μετά την πανδημία, και κυρίως στις νεότερες γενιές καταναλωτών (Gen Z & Millennials), που στρέφονται σε πιο ηθικές, υγιεινές και βιώσιμες επιλογές. Ωστόσο, σύμφωνα με τους επαγγελματίες του κλάδου, ένα βασικό εμπόδιο στην προώθηση vegan καλλυντικών είναι η διαδεδομένη αντίληψη ότι τα προϊόντα αυτά έχουν πιο αργή ή μειωμένη αποτελεσματικότητα σε σχέση με τα συμβατικά. Αυτό αφορά κυρίως σε προϊόντα μακιγιάζ ή περιποίησης μαλλιών. Επιπλέον, επικρατεί αρκετή σύγχυση γύρω από την έννοια «vegan», καθώς πολλοί καταναλωτές τη συγχέουν με όρους όπως «cruelty free», «οργανικό» ή «φυσικό».
Από τις απογραφές των vegan καλλυντικών προέκυψε ότι μόνο τρεις από τις 23 καταγεγραμμένες μάρκες σε πολυκαταστήματα διαθέτουν πιστοποιημένα vegan προϊόντα, ενώ πολλές είναι εκείνες που παραπλανούν με ανακριβή σήμανση και ακολουθούν πρακτικές «greenwashing», δηλαδή μετάδοσης ψευδών εντυπώσεων σχετικά με το θετικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο.
«Ο Σύλλογος Ελλήνων Χορτοφάγων HellasVeg, παρακολουθώντας δυναμικά τις εξελίξεις στον κλάδο της βιομηχανίας των vegan καλλυντικών αλλά και τις σύγχρονες αγοραστικές τάσεις και προκλήσεις, καλεί τους καταναλωτές να αναζητούν πιστοποιήσεις ανεξάρτητων φορέων και να ενημερώνονται υπεύθυνα πριν τις αγορές τους. Παράλληλα, καλεί τις επιχειρήσεις να υιοθετήσουν αυστηρά κριτήρια διαφάνειας και αυθεντικότητας στις vegan σειρές προϊόντων τους. Η έρευνα αυτή έρχεται να ενισχύσει την προσπάθεια για μια πιο ηθική και βιώσιμη αγορά καλλυντικών στην Ελλάδα, τοποθετώντας την Θεσσαλονίκη στο επίκεντρο ενός ανερχόμενου κινήματος που συνδυάζει περιβαλλοντική υπευθυνότητα, ηθική στάση και καινοτομία» υπογραμμίζεται σε σχετική ανακοίνωση.
ΑΠΕ-ΜΠΕ
